RADİKAL'de Kemaliye Yaz Okulu
Kemaliye hazineleri
Kemaliye evlerinin mimari envanterini çıkaracak olan üniversiteliler, 30 Ağustos'a kadar Erzincan'da kalacak.
Mimar Sinan Üniversitesi'nden bir grup öğrenci zorlu yolu ve uzaklığı nedeniyle bugüne kadar korunabilen 150 yıllık Kemaliye evleri için Erzincan'a çıkarma yaptı
AYŞEGÜL DİKENLİ
İSTANBUL - 'Ey namlı kent, ziyaret için bunca zorluğa değer misin?' Kemaliye için sorulan soruya 'Evet' yanıtı veren Mimar Sinan Üniversitesi öğrencileri, soluğu bu uzak kentte aldı.
İçlerinde drama öğrencisi, sanat tarihçisi ve çevre eğitmenlerinin de bulunduğu gençler, Kemaliye evlerinin korunması için bir dizi çalışma yapmayı hedefliyor. 150 yıllık Türk mimarisini bugüne kadar korumayı başaran Kemaliye evlerinin mimari envanterini çıkaracak olan öğrenciler, yöre halkını da evlerin koruması yönünde bilgilendirecek.
Erzincan'a bağlı Kemaliye ilçesi, 1970'lerde ünlü Safranbolu evleriyle birlikte gündeme gelmiş, ancak o kadar tanınma fırsatı bulamamış. Bunun en önemli nedeni, Kemaliye'nin hem yolunun olmaması, hem uzaklığı. Ancak Kemaliye evleri, yine bu nedenlerle kendini çok iyi korudu; hepsi de mimari açıdan eşsiz bir değere sahip. ÇEKÜL tarafından '7 Bölge 7 Kent' projesinde Doğu Anadolu'yu temsil eden Kemaliye'nin hak ettiği üne kavuşması için yapılan çalışmalar hız kazandı.
Trenle 28 saat
30 Ağustos 2002'ye kadar Kemaliye'de çalışacak öğrenciler, ÇEKÜL'ün Kemaliye evleri projesine destek amacıyla yola çıktı. 28 saatlik tren yolculuğuyla ilçeye ulaşan öğrenciler, fazla tanınmadığı için bozulmadan günümüze gelmeyi başaran Kemaliye evlerinin korunmasına katkıda bulunmayı istiyor. İşlenmiş paftaları ile Kemaliye'ye giden öğrenciler, önceden tespit ettikleri çalışılmamış binaların basit rölövelerini hazırlayarak, mekânların tasarım kriterlerini belirleyecek. Sözlü tarih çalışmaları ise projelerini hazırladıkları bina sahipleri ve köyün yaşlılarıyla yapılacak.
15 günlük program
Proje ekibi, akşam çalışmalarını da planlamış. Her gece bir konu üzerine sohbetler, belgesel gösterileri, çocuklar için çizgi film gösterileri, pandomim ve drama çalışmaları, resim ve fotoğraf atölyesi 15 gün boyunca sürecek etkinliklerden bazıları.
Proje sorumlularından olan Mimar Sinan Üniversitesi araştırma görevlisi Kerem Özel, tarihi ve geleneksel dokuya sahip bir yerleşimi korumanın en etkili yolunun, yerel halkla işbirliği olduğunu belirtirti. Kerem Özel, 13 öğrencinin katıldığı projenin amacını şöyle açıkladı:
Tahrip olmasın
"Geleneksel yaşam tarzını ve mimari dokusunu halen koruyan Kemaliye'nin, gelişim sürecinden geçerken, bir yandan da kent-insan ölçeğinde korunması ve tahribatının önlenmesi."
Mimarlık bölümü öğrencisi Emre Torbaoğlu da amaçlarının Kemaliye evlerini Kemaliyelilerle birlikte korumak olduğunu söyledi. Torbaoğlu, program kapsamında Kemaliyelilerle yapacakları etkinlikleri şu sözlerle sıraladı:
"Sözlü tarih çalışması, Kemaliyelilerle anket, çocuklara yönelik film, animasyon, müzik, spor ve tiyatro gibi aktiviteler düzenlenecek. Çarpık kentleşmeyle ilgili konferans ve belgesel gösterimi yapılarak halk bilgilendirilecek."
Kapıdaki haremlik
100-150 yıllık Kemaliye evleri, eğimli arazinin güç koşullarında, iki veya daha fazla katlar halinde inşa edilmiş. Eğimli arazi, evlerin her düzeyinin dış çevre ile doğrudan ilişkisini sağlıyor. Kemaliye evleri, geleneksel Türk evinin iç sofalı plan tipi olarak nitelendiriliyor. Evlerin kapıları da en az evler kadar ünlü. Gelenin kadın mı erkek mi olduğunu haber veren kalın ve ince sesli tokmaklar, bölgenin geleneklerine uygun olarak şekillenmiş.
(Not: Bu haberin altına yazılmış ilginç okur yorumları var, habere ulaşmak için yukarıdaki resmin üzerine tıklayınız!)
